Ontwikkelen geldt als een synoniem van groeien. Eigenlijk klopt dat niet. Als je het woord letterlijk neemt, betekent het 'groei mogelijk maken door de lagen weg te halen die beknellen en groei belemmeren'. Jezelf en je eigen gedoe minder ingewikkeld maken. je belemmeringen opruimen.
Wat is inwikkelen? Dat woord ken ik uit het Bijbelse kerstverhaal: “en zij wikkelde hem in doeken en legde hem in een kribbe”. Het heeft met beschermen te maken. Veiligheid bieden. Comfort. Als ik kwetsbare voorwerpen (zoals bijv glazen) wil vervoeren, dan wikkel ik ze in zodat ze niet breken of beschadigen.
Baby's werden vroeger vaak in doeken gewikkeld. Dat heette bakeren. Het houdt ze lekker warm en geeft een veilig gevoel. Bij onrustige baby’s gebeurt dat tegenwoordig nog wel. De strakgetrokken doeken beperken een baby in zijn beweging en dat maakt hem rustig. Hij verliest zich niet in al zijn impulsen. Als hij zich niet kan bewegen, valt hij makkelijker in slaap.
Alleen zit hij ook bekneld. Daarom is het niet een baby al te lang in-gewikkeld houden, want dat zou zijn groei belemmeren. Zijn spieren zullen gaan verslappen als hij ze niet kan gebruiken. De baby groeit natuurlijk door te bewegen, op onderzoek uit te gaan en vrij te zijn.
Ontwikkelen in de letterlijke zin is dus zoiets als losmaken wat strak zit. Belemmeringen weghalen. Bewegingsruimte creëren. Iemand te voorschijn halen. Bevrijden!
Je kan jezelf bevrijden door de beschermlaagjes die je in je leven hebt aangebracht te herkennen en los te maken. Dan kom jij te voorschijn. In al je schoonheid en puurheid. De puurheid die je hebt leren verbergen en beschermen omdat het je te kwetsbaar maakte.
Het kan onwennig voelen omdat je niet bekend bent met de bewegingsruimte die er ontstaat. Ingewikkeld zijn was vertrouwd. Het gaf structuur. Je kon er al die tijd mee leven.
Eén van de manieren waarop ik me als kind heb beschermd was door geen mening te hebben. Omdat mijn vader mijn mening meestal als dom, naïef of fout bestempelde hield ik mijn mond. Later werd er juist van mij verwacht dat ik een mening had. Shit. Ik moest mijn bescherming opgeven om inbreng te hebben in discussies. Daarbij kwam ik allemaal gevoelens van ongemak tegen. Ik verwachtte dat iedereen me zou onderbreken en zou vertellen dat ik geen gelijk had. Dat gebeurde niet. Die gevoelens hadden niets met het heden te maken. Zo'n discussie was slechts de aanleiding om mij erop te wijzen dat er oude pijn te helen was. Het was de trigger waardoor het verleden zich liet kennen. De gevoelens zaten in mij. Het was mijn geschiedenis.
Mijn mond houden was mijn comfortzone. In het Engels betekent to comfort geruststellen en troosten. Ik kon mezelf troosten en veilig houden door de kat uit de boom te kijken en niet te snel met een mening te komen. Dat was een heel slimme keus als kind. Een goede strategie is voor herhaling vatbaar. Dus het werd een patroon om me gedeisd te houden.
Later had het geen functie meer. Integendeel. Het begon me te beperken. Toch bleek het ingewikkeld om de drempel te nemen om een mening te verkondigen. De oude schrik liet zich voelen. Het was alsof mijn lichaam me tegen wilde houden: "Doe dat niet! Je loopt gevaar!" Daardoor voelde ik 'onnodige' spanning. Spanning uit het verleden. Ik veroordeelde mijzelf om die spanning. Ik vond mijn lichaam lastig. Zag het niet dat er geen gevaar was? Kon het niet gewoon volwassen doen?
Nee, dat kon het niet zomaar. Dat meisje had geruststelling nodig. Het was niet haar schuld. Geen troost in de vorm van beschermend gedrag. Echte troost. Compassie.
